Je poes helpen bij het werpen

3 Delen:De bevalling voorbereidenHelpen tijdens de bevallingHelpen na de bevalling

Of je nu raszuivere katten fokt als beroep of je de zorg hebt voor een poes die zwanger is geraakt, het is belangrijk dat je weet wat je moet doen als de poes gaat bevallen. De draagtijd voor poezen is normaal 65-67 dagen, dus als je eenmaal te horen krijgt dat je poes zwanger is, is het belangrijk om te beginnen met de voorbereidingen voor de bevalling. Dat doe je zo:

Deel 1
De bevalling voorbereiden

1
Kijk naar tekenen van een zwangerschap. Er zijn een paar signalen waar je op kunt letten om te bepalen of je poes misschien zwanger is.^[1]
- Veel voorkomende indicaties zijn vergrote roze tepels, een opgezwollen buik en het stoppen met krols geroep.
2
Neem je poes mee naar de dierenarts. Als je eenmaal weet dat je poes zwanger is (of vermoedt dat ze dat is), neem haar dan mee naar een bevoegde dierenarts voor een medisch onderzoek.
- De dierenarts kan bevestigen dat de zwangerschap geen complicaties heeft en kan je adviseren over de voorbereidingen voor de bevalling.
- Vooral als het gaat om een poes die te dik is of al eerder gezondheidsproblemen heeft gehad, is het belangrijk om naar een dierenarts te gaan wanneer je vermoedt dat ze zwanger is, omdat ze meer kans heeft op complicaties.^[2]
- In sommige gevallen kan de dierenarts bepalen dat het gevaarlijk is voor de moeder om verder te gaan met de zwangerschap en dat het het beste is om haar te steriliseren.
- De dierenarts kan ook een schatting maken van het aantal te verwachten katjes, wat handig is om te bepalen of alle katjes geboren zijn en het werpen klaar is.^[3]
3
Pas de voeding van de poes aan in de laatste 3 weken van haar zwangerschap. Wanneer een zwangere poes haar laatste drie weken ingaat (na ongeveer 42 dagen zwangerschap of wanneer de buik zichtbaar opgezwollen is), heeft ze ander soort voeding nodig, dus zorg ervoor dat ze voldoende geschikte voeding en voedingsstoffen binnenkrijgt.^[4]
- Geef haar normale voeding gedurende de eerste 42 dagen van de zwangerschap.
- Stap na 42 dagen over op kittenvoeding, dat meer calorieën bevat, in geconcentreerde vorm. De baarmoeder drukt tegen de maag, waardoor de poes minder kan eten, dus kittenvoeding is ideaal om haar goed gevoed te houden.
4
Maak een nest. Poezen hebben een warme, rustige en veilige plek nodig om te bevallen. Je poes zal op zoek gaan naar zo’n plek. Normaal toont een poes een paar dagen voor de bevalling nesteldrang. Dit is de perfecte gelegenheid om haar het nest te wijzen dat je voor haar hebt klaargemaakt.
- De wasruimte of de badkamer zijn goede plekken om een nest neer te zetten. Zorg ervoor dat er geen kinderen of honden op deze plek komen. De moederpoes moet zich veilig en ontspannen voelen in haar nest.
- De poes moet makkelijk bij fris water kunnen, een beetje voeding en de kattenbak (op ongeveer een halve meter afstand, want dichterbij geeft kans op ziektes).
- Zoek een grote kartonnen doos met hoge zijkanten en vul hem met zachte oude doeken die vies mogen worden, zoals handdoeken, pluizige dekens, kranten, enz.
- Wat je ook als materiaal gebruikt, er mag geen sterke geur aan hangen, omdat de moederpoes en de katjes elkaar herkennen aan hun geur.
5
Bereid je poes voor op de bevalling. Geef haar normale voeding, van goede kwaliteit, en let op of haar eetlust niet afneemt, wat normaal een teken is dat de bevalling gaat beginnen.
- Als je een langharige poes hebt, kun je van tevoren de haren om de schaamstreek wegknippen (een paar dagen of een week voor de geboorte). Sommige mensen raden aan om ook het haar rond de tepels weg te knippen, zodat de kittens er beter bij kunnen om te drinken.^[5]
- Als je het haar van je poes niet van tevoren kunt knippen, doe het dan helemaal niet, want de katjes herkennen hun moeder aan haar geur nadat ze zijn geboren.
6
Bereid je voor op de bevalling. Naast een werpkist, voeding, water en een kattenbak binnen bereik van je poes, moet je ook materiaal klaar hebben staan voor noodgevallen.
- Houd een kattenreismand bij de hand om te gebruiken in geval van complicaties en je de poes naar de dierenarts moet brengen.
- Zorg ervoor dat je mobiele telefoon opgeladen is en houd het nummer van de dierenarts bij de hand of in je telefoon geprogrammeerd voor het geval er complicaties optreden tijdens de bevalling.
- Houd een stapel schone droge handdoeken bij de hand voor als je de kittens schoon moet maken.
- Koop in de dierenwinkel kittenmelkpoeder en flesjes die geschikt zijn voor katjes, om bij de hand te hebben als er een probleem optreedt bij het zogen van de katjes.^[6]
7
Houd de duur van de zwangerschap in de gaten. Er is een marge in de draagtijd, met name omdat het moeilijk is om de exacte datum van de conceptie te achterhalen, maar een poes die al langer dan 67 dagen zwanger is, moet door een dierenarts onderzocht worden.^[7]
- De dierenarts kan de buik van de poes scannen en kijken of de kittens gezond zijn. Hij kan ze nog 4-5 dagen extra geven. As de katjes dan nog niet zijn geboren, kan het nodig zijn om een keizersnede uit te voeren.^[8]
8
Let op waarschuwingstekens die complicaties aangeven. Abnormale afscheiding of ziekte zijn signalen om op te letten.^[9]
- Abnormale afscheiding: afscheiding uit de vagina is niet normaal tijdens zwangerschap. Een groengele afscheiding kan duiden op een baarmoederinfectie, een lichtgroene afscheiding kan duiden op placenta-afstoting en een bloederige afscheiding kan duiden op een gescheurde placenta. Waarschuw direct de dierenarts als je zoiets ziet.
- Ziekte: een zwangerschap legt een grote druk op het lichaam en kan het immuunsysteem afzwakken. Laat de dierenarts de moederpoes onderzoeken als ze zich niet goed voelt (overgeven, diarree, hoesten, niezen, gebrek aan eetlust).

Deel 2
Helpen tijdens de bevalling

1
Houd afstand. Heb er vrede mee dat je poes je voor het grootste gedeelte niet nodig heeft. Je aanwezigheid kan haar echter wel op haar gemak stellen.
- Blijf voldoende op afstand om haar de ruimte te geven en de bevalling niet te belemmeren, maar blijf dichtbij genoeg om te kunnen ingrijpen indien nodig.
- Wees voorbereid op mogelijke complicaties en ken de signalen.
2
Weet wat de tekens zijn dat de bevalling gaat beginnen. Herken de signalen die aangeven dat je poes gaat beginnen met bevallen. Het begin van de bevalling heet fase 1 en duurt meestal 12 tot 24 uur. Let op de volgende signalen:^[10]
- Lusteloosheid of rusteloosheid, zoeken naar een plek om zich te verstoppen (laat haar het nest zien)
- Zich overmatig wassen, onder andere het likken van de schaamstreek
- IJsberen en hijgen
- Hardop spinnen en huilen
- De temperatuur gaat ongeveer twee graden omlaag, vergeleken met de normale 38,9ºC
- Stoppen met eten
- Overgeven
- Als je ontdekt dat je poes bloed afscheidt, moet je meteen de hulp van een dierenarts inschakelen. Bloedingen vóór de bevalling geven meestal aan dat er iets mis is. Ga meteen naar de dierenarts.
3
Houd elke bevalling in de gaten. Wanneer de moeder het nest in gaat en de bevalling begint, kun je het beste kalm blijven, voorbereid zijn en de bevalling van de katjes in de gaten houden. Houd jezelf en de omgeving rustig. Als er verstoringen optreden of andere dieren aanwezig zijn, of als ze wordt verplaatst, houdt dit de bevalling op. Fase 2 van de bevalling gaat normaal zo:^[11]
- De baarmoederhals begint te ontspannen en de baarmoederweeën beginnen.
- De weeën volgen elkaar steeds sneller op wanneer het eerste katje het geboortekanaal ingaat. De weeën komen elke 2-3 minuten en de moederpoes zit waarschijnlijk in een gehurkte positie. Het kan zijn dat ze huilt en hijgt.
4
Het vruchtwater (de waterzak) komt er als eerste uit, gevolgd door het katje (eerst het hoofdje of eerst de achterpootjes).
- Als fase 2 van de bevalling begint, duurt het ongeveer 30 minuten tot een uur voordat het eerste katje geboren wordt. Elk volgende katje komt om het half uur, soms tot een uur afstand.
- Als de poes zich heeft genesteld voor de bevalling en al een uur lang hard heeft geperst zonder dat er een katje tevoorschijn is gekomen, is er waarschijnlijk iets aan de hand. Kijk of je iets ziet bij de schaamstreek. Als je niets ziet, kun je het beste de dierenarts bellen. Als er half een katje uithangt, laat de poes dan nog 5 minuten persen. Als er geen vooruitgang in zit, moet je je handen wassen en het katje zachtjes vastpakken en zachtjes naar buiten trekken, het liefst tegelijk met de weeën. Waarschuw de dierenarts als het katje niet makkelijk naar buiten komt.^[12]
- Let erop dat de moederpoes de vruchtwaterzak weghaalt en elk katje schoonmaakt. De moeder haalt het vlies van de vruchtwaterzak meestal weg door het katje hevig te likken. Het katje hoort vervolgens binnen een paar seconden te gaan ademen en bewegen. ^[13]
- Als ze de vruchtwaterzak niet snel weghaalt, kun je het vlies om het gezicht van het katje weghalen met je ontsmette handen in rubberen handschoenen, zodat het katje kan ademen. Veeg het gezichtje schoon met een schone en droge handdoek.
- Geef het katje, indien mogelijk, zo snel mogelijk terug aan de moederpoes en leg hem zo nodig voor haar neus. Ze begint het katje dan te likken. Als de moederpoes het katje echter negeert, het nat blijft en begint te beven, moet je het katje zelf afdrogen door het flink te wrijven met een schone en droge handdoek. Hierdoor begint het katje te huilen, wat de aandacht van de moeder trekt en haar interesse wekt. Leg het katje nu terug bij de moeder.
5
Zoek naar de placenta. Er is 1 placenta per katje, dat na elk katje naar buiten moet komen. Controleer elke placenta, want als er een placenta achterblijft in de moeder, kan het gaan ontsteken en de dood van de moeder veroorzaken als ze geen medische hulp krijgt.
- PROBEER NIET OM EEN PLACENTA ERUIT TE TREKKEN. Als je aan de navelstreng trekt en de baarmoeder daardoor scheurt, kan de moeder sterven. Ga naar de dierenarts als je vermoedt dat er een placenta niet naar buiten is gekomen.
- De moeder eet normaal de placenta op. Het zit vol hormonen en voedingsstoffen die haar lichaam nodig heeft, dus grijp niet in in dit proces. Pas alleen op dat ze niet tegelijk het katje opeet, uit gebrek aan ervaring.
6
Je kunt haar de eerste twee of drie placenta’s laten opeten en de rest weghalen, omdat te veel voedingsstoffen diarree of overgeven kunnen veroorzaken.
- Maak je handen schoon en ontsmet ze. Doe je horloge en ringen af en was je handen met antibacteriële zeep. Wrijf de zeep ook over de rug van je handen en voorbij je polsen. Wrijf je handen gedurende tenminste 5 minuten in met de zeep. Gebruik een nagelborsteltje of een oude tandenborstel om onder je nagels schoon te maken.
- Gebruik geen handgel! Handgel doodt niet alle bacteriën. Je moet ook niet hebben dat je poes de ingrediënten van handgel van de katjes aflikt, want ze kan er ziek van worden.
- Handen wassen is een voorzorgsmaatregel. De moederpoes moet de gelegenheid hebben om de bevalling en de zorg voor de kittens zelf te doen. Grijp alleen in als er een katje in nood is en leg hem zo snel mogelijk weer terug.
7
Knip de navelsteng niet door. Er wordt over het algemeen geadviseerd om de navelstrengen van de placenta’s NIET door te knippen. De meeste moederpoezen zullen de navelstrengen zelf doorkauwen. Bel de dierenarts als ze dat niet doet.^[14]
- KNIP DE NAVELSTRENG NIET DOOR ALS EEN DEEL ERVAN ZICH NOG BINNEN IN DE MOEDER BEVINDT. De navelstreng is namelijk verbonden met de placenta, deze kan binnen vast komen te zitten, waardoor hij niet naar buiten kan komen. Dit kan een infectie veroorzaken, met mogelijk de dood van de moederpoes als gevolg. Ga niet zelf aan de slag, maar bel de dierenarts en volg zijn/haar instructies op.

Deel 3
Helpen na de bevalling

1
Zorg ervoor dat de katjes zo snel mogelijk gaan drinken. De eerste melk bevat waardevolle biest met afweerstoffen voor de katjes.
- Houd er rekening mee dat katjes blind en doof geboren worden, dus ze zoeken hun moeders tepels op de tast en geur. Soms doen ze dat meteen en soms wachten ze een paar minuten om bij te komen van de geboorte.
- De moeder wacht soms totdat alle katjes zijn geboren voordat ze ze laat drinken. Maar als het ernaar uitziet dat ze de katjes afwijst en ze ze niet laat drinken, moet je de melkpoeder klaarmaken die je hebt gekocht en de katjes zelf eten geven met de zuigflesjes voor katjes.^[15]
- Als de moeder de kittens laat drinken, maar er geen melk uitkomt, zie je dat de katjes proberen te drinken en tegelijkertijd miauwen ze. Als er geen melk uit lijkt te komen, ga dan naar de dierenarts, die kan de melkproductie misschien stimuleren. Voed de katjes in de tussentijd met melkpoeder en de speciale zuigflesjes.^[16]
2
Let op de gezondheid van de katjes. Houd de katjes na de geboorte in de gaten om erop te letten dat ze zich op een normale manier gedragen.
- Als een katje stikkende of slokgeluiden maakt, zit er vloeistof in de luchtpijp. Houd het katje tussen je handen met zijn hoofd op je vingertoppen (maak een schommel met je handen). Schommel het katje voorzichtig voorover. Zo loopt de vloeistof uit zijn longen. Gebruik een gaasje om zijn gezicht af te vegen. Gebruik rubberen handschoenen en wees voorzichtig, want een pasgeboren katje is erg glibberig.
- Als de moederpoes niet in haar katjes geïnteresseerd lijkt te zijn, probeer dan haar geur op ze te wrijven. Als ze nog steeds niet geïnteresseerd is, moet je zelf voor de katjes zorgen. Dit betekent dat je ze constant moet voeden en een broedmachine moet hebben. Het is te uitgebreid om in dit artikel te bespreken, vraag de dierenarts om advies.
- Maak je geen zorgen als een van de katjes dood wordt geboren. Controleer wel goed of hij echt dood is, voordat je hem op een passende manier wegdoet. Probeer een slap katje te doen herleven door krachtig te wrijven om hem te stimuleren. Gebruik een warm vochtig washandje om te wrijven. Je kunt ook zijn pootjes op en neer bewegen en in zijn gezicht en mond blazen.
3
Let op de gezondheid van de moeder. Zet na de bevalling voldoende goed voedsel en vers water naast de werpkist. De moederpoes zal haar katjes niet in de steek willen laten, ook niet om te eten of naar de kattenbak te gaan, dus als je het zo dichtbij mogelijk neerzet, kan ze voor zichzelf zorgen en tegelijkertijd dichtbij haar kittens zijn. Het is erg belangrijk dat ze eet, zodat ze genoeg energie heeft en voedingsstoffen over kan brengen aan haar zogende kleintjes.
- De eerste dag staat ze misschien niet op; houdt het voedsel zo dichtbij mogelijk.
- Controleer of ze goed herstelt van de bevalling en toenadering zoekt bij haar kittens en goed voor ze zorgt.
4
Maak een notitie van elke worp. Schrijf de geboortetijd op, geslacht, gewicht (gebruik keukenmaten) en wanneer de placenta naar buiten kwam.
- Deze informatie kan later nuttig zijn als medische gegevens of voor documentatie als je een fokker bent.

Tips

Als de bevalling eraan komt, kun je donkere lakens en dekens op je bed leggen, want ook al heb je met zorg een werpkist klaargemaakt, kan ze besluiten dat de perfecte plek om te bevallen op je bed is, omdat ze zich daar op haar gemak en veilig voelt.^[17]
Kom tijdens de bevalling niet dichtbij de poes als dat niet nodig is. Ze kan gaan bijten en krabben. Kom alleen in haar buurt als ze hulp nodig heeft bij het bevallen.
Behalve als je katten fokt, kun je overwegen om je poes te laten steriliseren, voor haar eigen bestwil en die van haar kittens (veel onverwachte katjes raken verwilderd of sterven de hongerdood, of worden gedood). Sterilisatie vermindert de kans op pyometra. Pyometra is een baarmoederinfectie waarbij de baarmoeder zich met pus vult na een bronstcyclus. Deze infectie kan tot de dood leiden als de poes niet op tijd behandeld wordt.
Val de moederpoes niet lastig als ze geen problemen heeft bij het bevallen.

Waarschuwingen

Als je poes aan het bevallen is en na 2 uur actief persen nog niet het eerste katje heeft gekregen, moet je meteen een dierenarts waarschuwen, omdat er iets mis kan zijn. Dit geldt ook wanneer er meer dan een uur tijd tussen elk katje zit. Raak niet in paniek als dat gebeurt, blijf kalm voor de moederkat en haar kittens en bel de dierenarts voor advies.
Raadpleeg direct een dierenarts als je een van de volgende waarschuwingstekens ziet:
- Wanneer het eerste katje er na een uur van hevige weeën nog steeds niet uitkomt.
- Wanneer de moeder begint te bevallen, maar het katje er maar half uit komt.
- Wanneer de moeder lichtrood bloed begint te verliezen uit de vagina.

Benodigdheden

Ontsmettingsmiddel (bijvoorbeeld Betadine). Je moet alles ontsmetten wat bij de kat in de buurt komt of haar aanraakt, zoals de schaar en de tang, en om de navelstreng te ontsmetten wanneer deze is geknipt.
Een kleine verlostang (vraag een dierenarts of een betrouwbare dierenwinkel om advies)
Schaar (bot)
Gaaskompressen
Dunne rubberen handschoenen
Schone oude handdoeken, lakens of dekens om de werpkist mee te bedekken
Een kartonnen doos met hoge zijkanten ter grootte van een kattenmand, voor de moeder en de katjes
Melkpoeder voor kittens en flesjes (voor als de moeder geen melk heeft)