Herstellen van Chikungunya - 绮罗网

Herstellen van Chikungunya

3 Delen:De tekenen en symptomen herkennenDe symptomen behandelenComplicaties in de gaten houden en chikungunya voorkomen

Chikungunya is een virus dat door geïnfecteerde muggen op de mens kan worden overgedragen. De besmette muggen kunnen ook andere ziektes bij zich dragen, zoals dengue en gele koorts. Chikungunya komt op heel veel plaatsen ter wereld voor, waaronder het Caribisch gebied, de tropische delen van Azië, Afrika, Zuid- en Noord-Amerika. Er bestaat geen medicijn, geen vaccinatie en geen behandeling voor. Je kunt alleen proberen de symptomen te verlichten. [1]Het is belangrijk om de tekenen en symptomen van chikungunya te leren kennen, de symptomen te behandelen en op te letten of er complicaties optreden.

Deel 1
De tekenen en symptomen herkennen

  1. 1
    Herken de symptomen in de acute fase. De acute fase van de ziekte is een korte periode waarin je last krijgt van de symptomen. [2] Het kan 2 tot 12 dagen duren voordat je last krijgt van de symptomen, nadat je bent gestoken door een besmette mug. Meestal zijn er de eerste 3 tot 7 dagen nog geen symptomen. Als de symptomen beginnen, ben je meestal 10 dagen lang ziek, voordat je beter wordt.[3]Je kunt last krijgen van de volgende symptomen gedurende de acute fase:
    • Koorts: De temperatuur ligt meestal tussen de 39ºC en 40,5ºC en duurt meestal 3 dagen tot een week.[4][5] De koorts kan tweefasig zijn (waarbij het een paar dagen verdwijnt, gevolgd door een paar dagen van iets lagere koorts (38-39ºC). Gedurende deze tijd hoopt het virus zich op in de bloedbaan, waardoor het naar verschillende delen van het lichaam wordt verspreid.
    • Gewrichtspijn: Meestal krijg je last van gewrichtspijn in de kleine gewrichtjes van de handen, polsen, enkels en de grotere gewrichten zoals de knieën en schouders, maar niet de heupen. [6] Meer dan 70% van de mensen hebben pijn die overgaat van het ene gewricht op het andere, zodra het eerste gewricht beter voelt. [7] De pijn is 's ochtends meestal het ergst, en het wordt beter door voorzichtig te bewegen. Je gewrichten kunnen ook opgezwollen zijn, of pijn doen bij aanraking, en je kunt last hebben van ontstoken pezen.[8] De gewrichtspijn is meestal na 1 tot 3 weken helemaal over, en de eerste week is de pijn het ergst.
    • Huiduitslag: Ongeveer 40% tot 50% van de patiënten krijgt huiduitslag. Meestal is dit een met vlekken gepaard gaande uitslag. Over de huiduitslag heen liggen kleine bobbeltje, die vaak na 3 tot 5 dagen nadat de koorts is ontstaan zichtbaar worden, en na 3 tot 4 dagen weer wegtrekken. De uitslag begint meestal op de bovenarmen en -benen, gevolgd door het gezicht en de romp.[9] Kijk in de spiegel en doe je shirt uit om te zien of je op veel plekken rode bobbeltjes ziet, en of ze jeuken. Kijk ook op je rug, de achterkant van je nek, en doe je armen omhoog om je oksels te controleren.
  2. 2
    Ken de symptomen van de subacute fase. De subacute fase van Chikungunya loopt van een tot drie maanden na het einde van de acute fase. Tijdens de subacute fase is het belangrijkste symptoom gewrichtspijn. Hiernaast kunnen ook afwijkingen aan de bloedvaten, zoals het syndroom van Raynaud voorkomen.
    • Het syndroom van Raynaud is een aandoening waarbij er verminderde bloedtoevoer naar de handen en voeten is als gevolg van kou of stress. Kijk naar de topjes van je vingers en controleer of ze koud en blauw/zwart van kleur zijn.
  3. 3
    Herken de chronische fase. Deze fase begint drie maanden na de eerste ziekteverschijnselen. Het wordt gekenmerkt door aanhoudende gewrichtspijn. 33% van de patiënten houdt 4 maanden last van gewrichtspijn, 15% houdt 20 maanden last en 12% blijft 3 tot 5 jaar last houden.[10] Een onderzoek heeft aangetoond dat 64% van de mensen na een jaar nog steeds last had van stijve of pijnlijke gewrichten.[11] Je kunt ook last houden van koortsaanvallen, asthenie (abnormale vermoeidheid of zwakte), artritis (ontstoken/opgezwollen gewrichten) in meerdere gewrichten en ontstoken pezen.
    • Als je al een onderliggende aandoening aan de gewrichten hebt, zoals reumatoïde artritis, ben je vatbaarder voor het ontwikkelen van chronische chikungunya. [12]
    • Reumatoïde artritis komt zelden in de acute fase voor. Gemiddeld begint dit pas na ongeveer 10 maanden.[13]
  4. 4
    Let op andere symptomen. Hoewel koorts, uitslag en gewrichtspijn de meest voorkomende symptomen zijn, ervaren veel patiënten ook andere dingen. Dit kunnen onder andere zijn:[14]
    • Spierpijn
    • Hoofdpijn
    • Zere keel
    • Buikpijn
    • Verstopping
    • Gezwollen lymfeklieren in de hals
  5. 5
    Onderscheid chikungunya van soortgelijke ziekten. Omdat veel symptomen die bij chikungunya voorkomen ook optreden bij soortgelijke door muggen overgebrachte ziekten, is het belangrijk om het onderscheid te weten. Ziekten die lijken op chikungunya zijn onder andere:
    • Leptospirose: Let op of je kuitspieren pijn doen als je loopt. Let ook op of het witte deel van je ogen felrood is (bloedingen op het bindvlies). Dit wordt veroorzaakt doordat kleine bloedvaatjes scheuren. Denk na of je bij boerderijdieren of water in de buurt bent geweest, want besmette dieren kunnen deze ziekte verspreiden via het water of de aarde.
    • Dengue: Bedenk of je gestoken bent door muggen als je in een tropisch klimaat zoals in Azië, Afrika, Zuid-Amerika, Midden-Amerika, het Caribisch gebied of het zuiden van Noord-Amerika bent geweest. Dengue komt op deze plekken veel voor. Kijk in de spiegel of je blauwe plekken ziet, bloedingen of roodheid van het oogwit, bloedend tandvlees of vaak een bloedneus hebt. De bloedingen zijn het grootste verschil tussen dengue en chikungunya.
    • Malaria: Bedenk of je gestoken bent door muggen op plekken waar malaria heerst, zoals Zuid-Amerika, Afrika, India, het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië. Let op of je koude rillingen hebt, koorts en zweten. Dit kan 6 tot 10 uur duren. Daarna kunnen deze fases steeds weer terugkeren.
    • Meningitis: Let op of er in de omgeving waar je bent een uitbraak is. Als dat zo is kun je besmet zijn. Kijk of je koorts hebt, en of je een stijve of pijnlijke nek hebt. Je kunt ook ernstige hoofdpijn en vermoeidheid ervaren.
    • Acuut reuma: Dit komt het meeste voor bij kinderen tussen de 5 en 15 jaar. Controleer of je kind pijn heeft in meerdere gewrichten, die meestal overgaat van het ene op het andere gewricht (als een gewricht beter is, gaat een ander gewricht pijn doen) en of het koorts heeft, net als bij chikungunya. Het verschil is echter dat het kind ongecontroleerde of schokkerige bewegingen maakt, kleine, pijnloze bobbeltjes onder de huid heeft en uitslag. De uitslag kan vlak zijn, of een beetje verdikt, met rafelige randen en vlekkerig of cirkelvormig met een donkerdere roze rand aan de buitenkant.[15]

Deel 2
De symptomen behandelen

  1. 1
    Weet wanneer je medische hulp moet zoeken. Een arts kan bloed afnemen om te testen of je chikungunya of een andere door muggen overdraagbare ziekte hebt. Ga naar een arts als je de volgende symptomen ervaart:[16]
    • Koorts die langer aanhoudt dan 5 dagen
    • Duizeligheid (mogelijk door uitdroging of een neurologisch probleem)
    • Koude vingers of tenen (syndroom van Raynaud)
    • Bloedingen in de mond of onderhuids (mogelijk Dengue)
    • Weinig urine (door uitdroging, dit kan leiden tot nierschade)
      • Als de gewrichtspijnen ondraaglijk zijn en pijnstillers helpen niet, kan de arts hydroxychloroquine 200 mg of chloroquine fosfaat 300 mg voorschrijven, wat maximaal 4 weken lang geslikt kan worden.
  2. 2
    Begrijp welke tests het laboratorium kan doen. De arts zal bloedmonsters naar het laboratorium sturen. Er kunnen meerdere onderzoeken worden gedaan om de diagnose te stellen. ELISA (Enzyme-Linked Immuno Sorbent Assay) zoekt naar specifieke antilichamen tegen het virus. Deze antistoffen ontwikkelen zich tegen het einde van de eerste week van de ziekte en zijn na 3 weken tot 2 maanden op hun hoogtepunt. Als de uitslag negatief is kan de arts de bloedtest herhalen om te zien of het omhoog is gegaan. [17][18]
    • Een viruskweek kan ook controleren op groei. Dit wordt meestal in de eerste 3 dagen van de ziekte gebruikt, als het virus snel groeit. [19][20]
    • De RT-PCR-methode (reverse transcriptase polymerase chain reaction) gebruikt virusspecifieke gencoderende eiwitten om de specifieke genen van chikungunya na te bootsen. Als je chikungunya hebt, zal het laboratorium meer chikungunyagenen dan normaal in een geautomatiseerde grafiek zien. [21][22]
  3. 3
    Rust. Er is geen specifieke behandeling voor het virus, en ook geen vaccin om het te voorkomen. Je kunt slechts de symptomen bestrijden. De Wereldgezondheidsorganisatie raadt aan om veel rust te nemen. Dit geeft verlichting en zorgt dat je lichaam kan herstellen. Rust op een plek die niet te warm of vochtig is, want dat kan de symptomen verergeren.[23]
    • Leg een koud kompres op pijnlijke plekken om de pijn te verzachten en de ontsteking te verminderen. Je kunt een zak diepvriesgroenten gebruiken, of een ijspack. Wikkel de bevroren zak in een handdoek en leg het op de pijnlijke plek. Leg het nooit direct op de huid, want dan kun je je huid beschadigen.
  4. 4
    Neem pijnstillers. Als je koorts en gewrichtspijn hebt, neem dan paracetamol. Neem 2 tabletten van 500 mg, maximaal 4 keer per dag. Zorg dat je gedurende de dag voldoende water drinkt. Omdat de koorts kan leiden tot uitdroging en elektrolytentekort, moet je minstens 2 liter water met een beetje zout per dag drinken.
    • Als je lever- of nierproblemen hebt, raadpleeg dan eerst een arts voordat je paracetamol neemt.
    • Neem geen aspirine of andere ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen, naproxen, etc. Chikungunya lijkt op andere door muggen verspreide ziektes, zoals dengue, wat tot ernstige bloedingen kan leiden. Aspirine en ontstekingsremmende pijnstillers kunnen het bloed verdunnen, en de bloedingen verergeren. Zorg dat je zeker weet dat je geen dengue hebt door naar een arts te gaan.
  5. 5
    Beweeg. Beweeg matig, maar niet te intensief, want dan kun je de spier- of gewrichtspijn verergeren. Als het kan, maak dan een afspraak met een fysiotherapeut en laat je daardoor behandelen. Dit kan de spieren rondom de gewrichten sterker maken, waardoor de pijn en stijfheid kunnen verminderen. Probeer 's morgens te bewegen, als je gewrichten stijf aanvoelen. Doe wat van deze eenvoudige oefeningen:
    • Ga zitten op een stoel. Steek je ene been voor je uit zodat hij parallel aan de grond is en hou dit 10 seconden vast. Laat het been weer zakken en zet je voet plat op de grond. Doe hetzelfde met je andere been. Herhaal dit meerdere keren per dag, doe twee tot drie sets van tien herhalingen per been.
    • Ga op je tenen staan met je voeten tegen elkaar aan en laat je weer op je hele voeten zakken. Herhaal dit een aantal keren, op en neer.
    • Ga op je zij liggen. Hef je ene been tien seconden op en leg hem weer op je andere been. Doe dit tien keer. Draai je dan op je andere zij en herhaal het met het andere been. Doe dit een paar keer per dag.
    • Je kunt ook rustige aerobic-oefeningen doen. Je mag hierbij geen agressieve bewegingen maken of gewichtjes gebruiken.
  6. 6
    Gebruik olie of crème tegen huidirritatie. Je hebt misschien last van droge schilfers of een jeukende uitslag. Dat hoeft niet per se behandeld te worden, maar je kunt de jeuk verlichten en je huid helpen herstellen. Doe wat minerale olie, vochtinbrengende crème of calaminelotion op je huid.[24] Als je erg veel jeuk hebt, kun je orale antihistamine zoals diphenhydramine nemen, volgens de instructies in de bijsluiter. Dit kan zorgen dat de ontstekingscellen minder proteïnen afgeven die de jeuk veroorzaken.
    • Hardnekkig verkleurde vlekken in de huid kunnen worden behandeld met producten op basis van hydroquinone. Hiermee worden de vlekken lichter. [25]
    • Vraag een arts om advies als je een crème of lotion wilt kopen om de huidirritatie te verminderen.
  7. 7
    Probeer een kruidenmiddel. Het schijnt dat er een aantal kruiden en planten zijn die kunnen helpen om de symptomen van chikungunya te verlichten. Je kunt ze bij de meeste drogisterijen kopen, maar raadpleeg altijd eerst een arts voordat je er mee begint. Kruidenmiddelen zijn onder andere:[26]
    • Eupatorium perfoliatum 200C: Dit is het beste homeopathische middel tegen chikungunya. Het is een extract op plantaardige basis dat je kunt gebruiken tegen de symptomen. Het verlicht de symptomen waaronder gewrichtspijn. Neem een maand lang 6 druppels per dag, zolang de symptomen aanhouden.
    • Echinacea: Dit plantenextract wordt gebruikt om de symptomen van chikungunya te bestrijden door het immuunsysteem te versterken. Neem 40 druppels per dag, verdeeld over 3 doseringen.

Deel 3
Complicaties in de gaten houden en chikungunya voorkomen

  1. 1
    Let op complicaties aan het hart. Let vooral goed op hartritmestoornissen die mogelijk fataal kunnen zijn. [27] Om het te controleren zet je de kussentjes van je wijs- en middelvinger op je pols, net onder de duim. Als je de hartslag voelt is dat de radiale slagader. Tel hoeveel slagen je per minuut voelt. 60 tot 100 slagen per minuut is normaal. Let ook op of je een constant ritme voelt; overslagen of abnormale pauzes kunnen duiden op een hartritmestoornis. Je arts kan een elektrocardiogram (ECG) maken, waarbij er elektroden op je borst worden geplakt om je hartritme te controleren.
    • Het chikungunyavirus kan het hartweefsel doen ontsteken, wat abnormale hartritmes tot gevolg kan hebben.
  2. 2
    Let op neurologische complicaties. Let op koorts, vermoeidheid en verwardheid, wat tekenen kunnen zijn van encefalitis of hersenvliesontsteking. Desoriëntatie of concentratiestoornissen zijn hier ook een teken van. Als je erge hoofdpijn, stijfheid of pijn aan de nek, overgevoeligheid voor licht, koorts, dubbelzien, toevallen, misselijkheid en overgeven ervaart kun je meningoencefalitis hebben. Dit is een combinatie van meningitis en encefalitis (ontsteking van het weefsel van de ruggengraat dat vastzit aan de hersenen).[28]
    • Als je zenuwbeschadigingen aan de benen of armen hebt, kun je het Guillain-Barré-syndroom hebben. Let op verminderd gevoel, stuiptrekkingen en bewegingen aan beide kanten van het lichaam. Let ook op scherpe, brandende, doffe of stekende pijn aan beide kanten van het lichaam. Dit kan steeds verder omhoog trekken en uiteindelijk leiden tot ademhalingsmoeilijkheden omdat de zenuwen van de ademhalingsspieren zijn aangetast. [29]
    • Als je moeite hebt met ademhalen, bel dan meteen de hulpdiensten.[30]
  3. 3
    Let op complicaties aan de ogen. Leg op of je pijnlijke, rode of waterige ogen hebt. Dit kunnen allemaal tekenen zijn dat je ogen zijn ontstoken door conjunctivitis, episcleritis of uveitis.
    • Als je moeite hebt om voorwerpen recht voor je goed te zien en als de kleuren of objecten doffer lijken, kun je neuroretinitis hebben.[31]
  4. 4
    Controleer je huid op tekenen van hepatitis. Kijk in de spiegel of je gele plekken hebt op je huid of in je oogwit. Dit kunnen tekenen zijn van hepatitis, leverontsteking. De ontsteking zorgt ervoor dat de afvalstoffen uit je lever zich verspreiden over je huid, die daardoor geel wordt en gaat jeuken. Schakel dan onmiddellijk medische hulp in.
    • Als je dit niet op tijd behandeld, kan het leiden tot leverfalen.
  5. 5
    Let op tekenen van uitdroging die op nierfalen kunnen wijzen. Chikungunya kan leiden tot uitdroging, omdat de nieren niet genoeg bloed krijgen om normaal te kunnen functioneren. Dit kan leiden tot nierfalen, dus let goed op je urine. Als je het gevoel hebt dat je veel minder urine produceert en als de urine erg donker is, schakel dan onmiddellijk medische hulp in.
    • Een arts zal wat onderzoeken doen om te bekijken of de nierfuncties goed zijn.
  6. 6
    Voorkom chikungunya als je op reis bent. Raadpleeg de GGD om te weten te komen waar gevallen van chikungunya zijn gemeld.[32] Als je naar deze gebieden afreist, kun je verschillende maatregelen nemen om de ziekte te voorkomen. Deze voorzorgsmaatregelen zijn onder andere: [33]
    • Overdag niet naar buiten gaan. Hoewel muggen altijd kunnen prikken, is de mug die chikungunya verspreidt vooral actief bij daglicht.
    • Lange mouwen en lange pijpen dragen om je lichaam zo goed mogelijk tegen de muggen te beschermen. Probeer lichtgekleurde kleding te dragen, want daarop kun je muggen beter zien zitten.
    • Onder een klamboe slapen om je 's nachts tegen muggen te beschermen.
    • Insectenspray met minimaal 20% DEET gebruiken. Andere actieve ingrediënten tegen muggen kunnen zijn: eucalyptus, Picardin en Ethylbutylacetylaminopropionaat (IR3535 ). Hoe hoger de dosering van het actieve ingrediënt, hoe langer het middel over het algemeen werkt.

Tips

  • Hydroxychloroquine en chloroquine fosfaat zijn medicijnen die worden gebruikt tegen reumatische artritis, maar ze kunnen ook helpen bij artritis door chikungunya. Er kan een röntgenfoto nodig zijn om te zien of het kraakbeen in de gewrichten is beschadigd.[34]

Waarschuwingen

  • Geef kinderen jonger dan 12 jaar geen aspirine, omdat het maagbloedingen en het syndroom van Reye kan veroorzaken. Dit laatste is een ernstige ziekte die de hersenen en lever kan aantasten, en het kan zelfs dodelijk zijn.




Bronnen

  1. Staples J, Hills S, Powers A. Chikungunya. Chapter 3 Infectious Diseases Related to Travel. CDC. May 2, 2014. http://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2014/chapter-3-infectious-diseases-related-to-travel/chikungunya
  2. http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=2133
  3. Chikungunya Virus Clinical Fact Sheet. Armed Forces Pest Management Board. June 20, 2014. http://www.afpmb.org/sites/default/files/contingency/chikungunya/Chikungunya%20Virus%20Fact%20Sheet%20Clinical.pdf
Toon meer… (31)